Ardiye Masrafı Nedir?

Uluslararası ticarette en çok kullanılan terimlerden biri olan ardiye, söz konusu ticarete konu olan malların sahibinin denetimi altında olan alanlarda depolanarak beklemeye alınması hizmeti. Dolayısıyla ardiye masrafı da bu hizmete karşılık olarak ödenen bedel. Ardiye olarak kullanılacak olan alan limanlarda yer alan terminaller ya da rıhtımlar olabilir. 

İthalat ve ihracat süreci, başından sonuna kadar önemli olan ve birçok detay noktası olan bir süreç. Bunlardan biri de teslim edilen ya da gümrükten geçerek bekleyen malların depolanması ile ilgili. Özellikle artan uluslararası ticaretten dolayı oldukça fazla kullanılan bu depolama sistemi, ardiye olarak adlandırılır. Bu hizmetin de elbette bir bedeli var. Bu bedel sabit olmamakla birlikte birçok detaya göre değişiklik gösterir.

Ardiye ücretinin belirlenmesinde malın türü, palet, koli gibi yükleniş şekli, depolanacağı süre gibi etkenler etkili. Liman işletmeleri tarafından sunulan bu hizmet, tamamen güvenilir ve mal sahibinin bilgisi dahilinde olan bir süreç. Aynı zamanda eğer ürünler limana serbest zaman olarak da adlandırılan free time süresinde ulaşırsa, herhangi bir ücret ödenmez. Ancak mallar serbest süreden çok daha fazla uzun süre beklerse o zaman alıcılara demuraj ile detention faturaları kesilir. Ülkemizde bu iki fatura, demuraj faturası olarak yansıtılır.

Ortaya çıkacak olan ardiye bedeli, yalnızca depolama maliyeti için değil aynı zamanda söz konusu malların güvenliğinin de uzun süre sağlanmasından dolayı ödenir. İlgili bedel liman işletmesine ödendikten sonra konteynerlerin limandan ayrılış izni verilir.

Ardiye süresi hesaplanırken, serbest zaman dahil edilmeden hesaplama yapılır. Ürünün cinsi, büyüklüğü, yüklenme tipi gibi detaylara bağlı olarak ve geçen zamandan serbest zaman çıkarılarak ortaya çıkan zamana göre bir ardiye bedeli ortaya çıkar. 

Ardiye Ücretini Kim Öder?

Ticaretin olmazsa olmazı denebilecek olan depolama hizmeti ve malların güvenliğinin sağlanması hizmetinden dolayı ortaya çıkan ardiye ücretinin kim tarafından ödendiği de merak edilir. Ardiye hizmetini sunan liman şirketleri ilgili bedeli ithalatçı ya da ihracatçı firmadan talep eder. Ardiye hizmeti liman işletmeleri tarafından verildiği için faturayı da onlar keser. Aynı zamanda her limanda aynı ücret ortaya çıkmaz. Bu tamamen ilgili liman şirketinin belirlediği bir karar. Ardiye ücretini belirlemede en etkili olan yöntemlerden biri de malların bulunduğu sürece boyunca ardiye olarak alınan hizmetler. 

Serbest süre, ardiye bedeline dahil edilmez. Aynı zamanda firmalar dilerse ek süre de liman şirketinden talep edebilir. Bu tamamen liman şirketinin vereceğe karara bağlı. Ardiye hizmetinin alınmasının sebepleri ise söz konusu malların gerekli evraklarının eksik olması, gümrükten henüz geçememesi ya da transfer aracının gelmemesi gibi sebeplerden kaynaklanabilir. Ardiye ücreti nakliye firmaya değil, liman şirketine ithalatçının ödemesi gereken bedel.

Ardiye ücretinin ortaya çıkması genellikle beklenen bir durum. Serbest zaman aşıldığında bu masraf ortaya çıkar ve firmalar göze aldıkları bu tutarı ödeler. Elbette bazı durumlarda da firmalar serbest zamanı aşmadan mallarının tahsisini yapabilir. Bu durumda herhangi bir ücret ödemeden firmalar mallarının sevkiyatını ve teslimatını yapabilir.

Ardiye ve Demuraj Arasındaki Farklar

Ardiye, söz konusu ticari malların limanda çeşitli sebeplerden dolayı beklemesinden doğan depolama bedeli. Ardiye masrafı, serbest süre içerisinde ise çıkmaz. Sabit bir ardiye masrafı da yoktur. Gümrük ardiye ücreti ilgili liman şirketine ya da gümrüğe göre değişir. Aynı zamanda ürünlerin ne kadar süre serbest zamanı aşarak depoda kaldığı da ücreti belirlemede önemli detaylar arasında yer alır. 

Ticari eşyalar, gemiden tahliye edildikten sonra serbest süre başlamış olur. Serbest süre ile ardiye arasında geçen zaman demurajı oluşturur. Ticarete söz konusu mal ya da eşyaların serbest süreden fazla beklemesi durumunda nakliyeciler, alıcı firmalara demuraj ve detention faturası düzenler. Kısaca, serbest süre aşımında ortaya çıkan bedel olarak adlandırılabilen demuraj, ardiyeden farklı. 

Tüm dünyada ve uluslararası ticarette, ithalat sürecinde yaşanan bu durumda limanda beklenen süre için demuraj faturası düzenlenir. Limanda izin verilen süre de aşılarak daha uzun süre beklemesi durumunda detention faturası düzenlenir. Ülkemizde ise uygulama tek olarak yapılır. Her ikisi de demuraj faturasında kesilir. 

Nakliyecilerin izin verdiği süre içerisinde ürünler liman depolarından alınmalı. Eğer bu süre aşılır ve ürünler ya da mallar alınmazsa, ardiye bedeline ek olarak demuraj faturası kesilir. Ardiyeye ek olarak çıkan bir masraf faturası olan demuraj, serbest zaman aşıldığı gibi izin verilen zamanın da aşılması durumunda kesilir. 

Tıpkı ardiye masrafı gibi ithalatçı firma tarafından, ilgili konteynerlerin bulunduğu taşıma şirketine ödeme yapılır. Bu ödeme yapılmadığında ardiye masrafında da olduğu gibi ürünlerin tahliyesine izin verilmez. Demuraj tutarı da ürün ya da malların izin verilen süreyi ne kadar aştığı, ürünün ne olduğu, depolama şekli gibi özelliklere göre belirlenir. 

​

Ardiye masrafı, daha doğal bir masrafken ve daha fazla ithalatçıya çıkarken demuraj her zaman çıkmaz. Firmalar mümkün olduğunca da bu masrafı ödememeye çalışır. Serbest zamanın aşılmasından dolayı ortaya çıkan ardiye masrafı, firmaların göze aldığı bir masraf. Ancak taşıyıcı firma tarafından ürünlerin alınması gecikirse ve izin verilen süre aşılırsa ortaya çıkan demuraj faturası taşıyıcı firmanın ödediği bir masraf. Dolayısıyla ardiye ve demuraj aynı şey değildir.